Vryheid as omvattende begrip
Vryheid is ‘n uiters omvattende begrip. Dit word dikwels
slegs as indiwiduele vryheid geïnterpreteer, my reg om my ding te doen sonder
inmenging van die owerheid of ander persone. Sonder twyfel is die bevoegdheid
om belangrike self te neem, ‘n belangrike aspek van vryheid, maar wie dit as
die somtotaal daarvan sien, verskraal die begrip aansienlik.
Verskeie sake wat die afgelope tyd in die nuus was, bevestig
die belang van “vryheid om te”, nie net “vryheid van” nie. Die staatskas word
uit verskillende oorde onder druk geplaas, grotendeels as gevolg van swak
besluitneming. Die grootste eis in die land se regsgeskiedenis, die negentig
miljard rand eis teen Transnet se pensioenfonds, is onlangs deur die
Vryheidsfront Plus aanhangig gemaak. Dit spruit uit skadelike besluitneming in
die bedelings voor en na 1994. Die miljardêr, Mark Shuttleworth, eis ‘n
terugbetaling van tweehonderd en vyftig miljoen rand, omdat die staat se
valutabeheer maatreëls volgens hom ongrondwetlik is. As die eis slaag, is dit
‘n ope vraag hoe groot die vloedgolf van verwante eise sal wees. Die snelweë,
wat volgens beplanning uit e-tolgelde betaal sou word, het ongeveer negentig
miljard rand gekos. Dit is grootliks uit die staat se pensioenfonds
gefinansier. Op hierdie stadium loop die verlies op, namate tyd verbytik sonder
dat daar inkomste is.
Dié drie groot uitgawes staan op ‘n grondslag van ‘n
staatsdiens wat reeds deur korrupsie en onbekwaamheid uitgehol is. Wat van die
staatshuishouding sal oorbly as die drie “tydbomme” ontplof, is moeilik om te
voorspel. Niemand in Suid-Afrika sal die gevolge daarvan vryspring nie.
Soms is Afrikaners spesifieke teikens. Regeringspropaganda
en skoolleerplanne hou Afrikaners voor as die oorsaak van swartmense se
armoede. Daarvolgens is wetgewing oor grondbesit, arbeid en onderwys spesifiek
met dié doel ontwerp, sonder wysing na toestande in Afrika-lande waar
Afrikaners afwesig was. Pleks dat suksesvolle skole en kommersiële boerderye as
platforms vir toenemende bemagtiging van alle Suid-Afrikaners hanteer word,
word dit as oorblyfsels van onreg beskou. Hoewel dit moeilik is om bo twyfel te
bewys, is dit ook moeilik om ‘n verband tussen hierdie voorstellings en die
oormatig geweld in misdaad te ontken. Grondhervorming word op kommersiële
landbou gemik, ‘n terrein waar Afrikaners oorheers.
Die dilemma is dat Afrikaners hierdie sake kan raaksien,
vertoë rig, poog om onmisbaar te wees, poog om goeie gesindheid te wek deur die
regering in alle opsigte ter wille te wees, maar tog nie (menslik gesproke)
hulle lot in eie hande hou nie. Afrikaners se welsyn is van ‘n volksvreemde
regering en bevolkingsmassa se gesindheid afhanklik.
Vryheid is om finansiële besluite, ook op sentrale
regeringsvlak, te kan neem en die gevolge te dra. Dit is om, indiwidueel en
gesamentlik, hard te werk of slap te lê, en die gevolge te dra. Dit is om die
verlede krities en waarderend te ondersoek, sonder om vooraf skuldig bevind te
word. Dit is om ander in hulle strewes by te staan, omdat jou eie erken word.
Vryheid is ‘n omvattende begrip, iets waaroor Afrikaners nie
beskik nie.
Geskryf deur Dr Wynand Boshoff (rondom 2013).
